Beschreibung ausdrucken Permalink: https://manuscripta.at/?ID=772
Klosterneuburg, Augustiner-Chorherrenstift, Cod. 587
AUGUSTINUS. ISIDORUS HISPALENSIS. REGULAE MONACHORUM
Olim: e 52, d 47, d 40    Pergament   I, 132, I* Bl.   300×208   Süddeutschland oder Österreich (?), 2. Hälfte 12. Jh.
 Volldigitalisat



Literatur zur Handschrift: Pfeiffer–Černík III 549-554 (online).
Foliierung: mittelalterliche Tintenfoliierung
Lagen: 7.IV56+(III+1)63+7.IV119
Schrift:
Schriftart: Textualis – Marginalien
Eine Spalte. Schriftspiegel, Zeilenliniierung, Einstichlöcher. - Mehrere Schreiber. Wenig Marginalien.
Ausstattung: Illuminiert   Rubriziert   Rankeninitiale(n)   
Rot-golde Initiale auf 3r. Initialen mit Fabelwesen auf 1r und 67v. Flechtbandinitiale auf 79r. Rote Initialen und rubrizierte Kapiteltitel. Einige Nota-Zeichen als Marginalien. – Zahlreiche kleine Löcher (z.B.: Bl. 14, 19, 20, 21, 38, 42, usw.), Riße und Nähte (z.B.: Bl. 18, 68, 85, 128). Häufige Einschnitte am Pergamentrand.

Hs. enthält 2 Fragmente
VI + I*   Pergament   12. Jh.
Ausstattung: Rubriziert   Rankeninitiale(n)   
NI* + I   Pergament   12. Jh.
Lagen: Lagen am Ende in römischen Zahlen bis XV durchnummeriert.
Ausstattung: Rubriziert   

Einband: um 1840     Halbfranzband     Golddruck        
Werkstatt: Klosterneuburg
Rückentitel: Codex regularum Continet undeviginti opuscula. Auf VDS und HDS, Bibliotheksstempel. Vor- und Nachsatzblatt. Spuren einstiger Ankettung und zweier Schließen auf 132 und I*. Buchblock beschnitten.


Klosterneuburger Besitzvermerke: (1r, 61v, 132v) Liber sancte Marie in Newburga claustrali (14. Jh.); (1r) Can. Reg. Claustroneoburgensie Bibliothecae inscriptus 27 Sept. 1655 (17. Jh.). Olim-Signaturen: (Ir, rot) e 52 (um 1500), (Ir) d 47 (2. Hälfte 15. Jh.), (4r, 132v) d 40 (1420/1430).

Zusätzliche Informationen zum Textcorpus dieser Handschrift mit weiterer Überlieferung siehe: Göttweig, Cod. 112 (rot) / 57 (schwarz).

Frühere Beschreibungen ergänzt von Edit A. Lukacs

---------------   Addenda/Corrigenda bitte melden!    ---------------

"Pfeiffer–Černík", "PL", "CSEL", "CPL", "CPG", "Walker 1957", "Sharpe", "Lapidge 2012", "Wilmart 1909", "Verheijen I", "Vilanova 1959", "Wilmart 1922", "Neufville 1967", "de Vogüé 1982a", "Styblo 1963", "Leclercq 1951", "BHM", "CC 111 B", "Maggioni 2012", "Zeuss–Ebel 1871", "Stokes 1873", "Stifter 2006"
alle Initien
(I + I*) Missale-Fragmente.
(1r-53r) Basilius Caesariensis Regula secundum translationem Rufini (PL 103, 487-554; CSEL 86, 5-221. – CPL 198d; CPG 2876).
   1
1r (rot) Incipit prologus in nomine sancte Trinitatis in regulam sancti Basilii cesariensis episcopi Satis libenter, charissime frater, versari adventantes de partibus Orientis ... — ... (54r) idonei sumus a cogitare aliquid quasi ex nobis, sed sufficientia nostra ex Deo est.
(53r-57v) Columbanus Bobiensis Regula coenobialis (Ed.: Walker 1957, 142-162 (ohne diese Hs.). - CPL 1109; Sharpe 91; Lapidge 2012, Nr. 4).
   1
53r (rot) Incipit regula cenobialis fratrum ybernientium. Statutum est fratres carissimi a sanctis patribus ut demus confessionem ante mensam ... — ... (57v) si infirmitatis, diecim diebus peniteat in pane et aqua.
(57v-61r) Columbanus Bobiensis Regula monachorum (Ed.: Walker 1957, 122-140 (ohne diese Hs.). - CPL 1108; Sharpe 91; Lapidge 2012, Nr. 3). Ohne cap. 7.
   1
57v (rot) Incipit regula sancti Columbani abbatis. Primum omnium docemur Deum diligere ... — ... (61r) Descendi de caelo non ut faciam voluntatem meam, sed voluntatem eius, qui me misit, patris.
(61v-62v) Porcarius Lirinensis Monita (Ed.: Wilmart 1909, 477-480. - CPL 1841).
   1
61v (rot) Incipit Monita sancti Porcari abbatis. (Am Rande wiederholt für den Rubrikator.) In mente habe quia hospes es in hoc corpore ... — ... (62v) consortium Anglorum mereberis optinere.
(62v-63v) Columbanus Bobiensis Instructio V (Ed.: Walker 1957, 84-86 (ohne diese Hs.). - CPL 1107; Sharpe 90; Lapidge 2012, 215).
   1
62v (rot) Incipit epistola sancti Columbani abbatis. O tu vita quantos decepisti, quantos excecasti ... — ... (63v) donante domino nostre, Iesu Christo, qui vivit et reganat in saecula saeculorum Amen.
(63v-66v) Iohannes Cassianus De institutis coenobiorum, lib. IV, cap. 32-43 (Ed.: CSEL 17, 71, Z 11-78, Z 11. - CPL 513).
   1
63v Tit.: (rot) Preceptaque dedit Pinufius fratribus suis.
Nosti ait quod diebus pro foribus excubans ... — ... (66v) Puritate cordis aplice caritatis perfectio possidetur.
(66v-72v) Augustinus Regula tertia vel praeceptum (Ed.: Verheijen I, 187-190, 417-437. - CPL 1839b).
   1
66v (rot) Incipiunt regula sancti Aygi episcopi primum capitulum ut post dilectionem Deique proximi caritas et unanimitas custodiatur. Nichilque proprium, sed omnia communia rudicentur. Incipiunt capitula sancti Augustini. Qui in monasterio habitantes... (67v) Expliciunt capitula, incipiunt regula sancti Augustini. Hee sunt que praecepimus ... — ... (72v) et in temptatione non inducatur.
(72v-79r) Regula Pauli et Stephani (Ed.: Vilanova 1959, 109-125. - CPL 1850).
   1
72v (rot) Incipit regula Pauli et Stephani. In primis hortamur, ut timorem Dei et mutuam caritatem ... — ... (79r) in aeternum cum sua sua (sic) pace recipiat Amen.
(79r-85r) Augustinus De opere monachorum (Auszüge) (Ed.: CSEL 41, 531-596. - CPL 305).
   1
79r Incipiunt aliquae sententiae in libro sancti Augustini episcopi de opere monachorum ad Aurelium episcopum de hoc quod praecepit beatus Paulus apostolus: Qui non vult operari, nec manducet. Et sicut apostolico praecepto hii, qui necessitatibus subiacent ... — ... (85r) atque mortalitate induatur et absorbeatur mors in victoria.
(85r-88r) Ps. Eusebius Emesenus GallicanusHomilia 38 (Ed.: PL 58-883-887. – CPL 966).
   1
85r (rot) Incipit sermo ad monachos. Instruit nos atque hortatur sermo divinus ... — ... (88r) ascendere mereamur ad promissa Domini nostri Iesu Christi Amen.
(88v-89r) Ps. MachariusEpistola IIIa (Ed.: Wilmart 1922, 415-419; PL 103, 451-452. - CPL 1843).
   1
88v (rot) Incipit epistola sancti Macharii data ad monachos. Lignorum copia ingentem excitat flammam ... — ... (89r) Qui legis stude, in Domino intelligere semper.
(89r-91v) Regula sanctorum Serapionis, Macarii, Paphnutii et alterius Macarii (Ed.: Neufville 1967, 71-89; de Vogüé 1982a, 178-202. – CPL 1859).
   1
89r (rot) Incipit regula sanctorum patrum, Serapionis, Macharii, Pafnutii et alterius Macharii. Sedentibus nobis in unum consilio ... — ... (91v) et irreprehensibiles sitis.
(91v-93v) Ps. MachariusRegula monachorum (Ed.: Styblo 1963, 151-158; de Vogüé 1982a, 369-389. – CPL 1842).
   1
91v Incipiunt aliquae sententiae de reliqua sancti ac beati Macharii abbatis qui habuit sub ordinatione sua quinque alilia monachorum. Milites Christi sic taliter suos debent ... — ... (93v) si quid potuerit facere. Explicit regula sancti Macharii.
(93v-97v) Evagrius Ponticus Proverbia ad monachos (Ed.: PL 20, 1181B–1186C. – Vgl. Leclercq 1951, 96 f.; BHM 553.1).
   1
93v Incipiunt verbi a sancti Evagri episcopi. Haeredes Dei audite sermones Dei ... — ... (97v) et non obliviscaris animam eius in tempore orationis Amen. (rot) Explicit regula sancti Evagri episcopi.
(97v-98r) Braulio Caesaraugustanus (?)Prologus in Isidori Synonyma.
   1
97v In subsequenti hoc libro qui nuncupatur synonyma, idem multa verba ... — ... (98r) et admonenti rationis. (rot) Explicit prologus.
(98r-125v) Isidorus Hispalensis Synonyma de lamentatione animae peccatricis (Ed.: CC 111 B, 3-147. – CPL 1203).
   1
98r (rot) In nomine summe Trinitatis. Incipit liber Synonime sancti Isidori Hispaniensis urbis episcopi. Anima mea in angustiis est ... — ... (125v) meam places. (rot) Expliciunt Synonime Ysidori Hispaniensis Episcopi. Sit nomen Domini benedictum ex hoc nunc et usque in saeculum.
(126r-131v) Iohannes Chrysostomus De cruce et latrone homelia 1 (abgekürzt).
   1
126r Hodierna die Dominus noster fratres pependit in cruce... ... — ... (131v) quia tu es pius et benedictus in saecula saeculorum Amen.
(132r) Ioca monachorum (unvollständig) (Vgl. Maggioni 2012, 207 mit Anm. 100).
   1
132r Quis sine fusti draconem interfecit? Daniel. ... — ... Qui mortem non gustaverit?
(132v) Sog. Klosterneuburger Lorica, irisches Schutzzaubergedicht (Ed.: Zeuss–Ebel 1871, 954-955, mit lateinischer Übersetzung; Stokes 1873, mit lateinischer Übersetzung; Stifter 2006, 514-516, mit deutscher Übersetzung). Nachtrag 13. Jh.
   1
132v Cris Finnáin dum imdegail imum